KKTC’ye Su Projesi Rumları Korkuttu

KKTC’ye denizin altından su götürecek “Asrın Projesi” olarak nitelendirilen ‘Su Temin Projesi’ Rumları endişelendirdi. Rum Politis gazetesi, “Türk suyunun Kıbrıslı Türk çiftçileri zenginleştirmesinden korkuluyor” başlığıyla verdiği haberinde, Rum İstihbaratı’nın ve çiftçilerinin kaygılarına ön plana çıkardı. Rum Meclisi Göçmenler Komitesi’nde, önceki gün su projesi tartışıldı.

“MİLLİ ÇIKARLAR İÇİN OLUMSUZ GELİŞME”

Milliyet’in haberine göre, toplantıda konuşan Rum Dışişleri Bakanlığı Kıbrıs Sorunu, Enerji ile Deniz Politikası ve Siyasi Planlama’dan sorumlu Genel Müdür Vekili Büyükelçi Tasos Conis, “Türkiye’nin ‘barış suyu’ addettiği projenin, milli çıkarları için olumsuz bir gelişme olduğunu ve KKTC’nin Türkiye’ye olan bağımlılığını artırdığını” savundu. Projenin engellenmesi yönünde girişimler yaptıkları itirafında bulunan Conis, “Bunda başarılı olamadık” dedi.

İSTİHBARAT TEŞKİLATI BRİFİNG VERDİ

Rum İstihbarat Teşkilatı da (KİP), Temcilciler Meclisi’ne projeyle ilgili brifing verdi. “Gelecek suyla çiftçilerin zenginleşeceğini” belirten KİP, “Kıbrıslı Türk çiftçilerin boruların geçeceği bölgelerde narenciye yetiştireceğini ve 2015 yılında, suyun Mesarya bölgesine ulaşmasıyla, tarımın büyük ölçüde yaygınlaşacağını” belirtti. “Rum ziraatçılar arasında, su projesinin hayvancılığa, dolayısıyla da süt ve hellim üretimine de katkıda bulunacağı korkusunun yayıldığını” belirten KİP, “Benzer bir projenin daha önce hiç gerçekleştirilmemiş olması nedeniyle, projenin Türkiye’ye dünya çapında itibar kazandırdığına” dikkat çekti.

TÜRKİYE’YE AYRI BİR PRESTİJ KAZANDIRACAK

KİP ayrıca, projenin tamamının Türk şirketler tarafından gerçekleştirilmiş olmasının da Türkiye’ye ayrı bir prestij kazandırdığını kaydetti. “Projenin KKTC ile Türkiye arasındaki ilişkileri kuvvetlendireceği değerlendirmesi” de yapan Rum İstihbaratı, “Su projesinin, boruların geçtiği bölgelerdeki arazilerin değerini önemli ölçüde artıracağını ve Kıbrıs sorunu müzakerelerindeki toprak başlığı tartışmasını da etkileyeceğini” anlattı. Rum Çiftçiler Birliği (EKA) Başkanı Panikos Hambas da, proje konusunda “endişelendiklerini” söyledi.

UZUNLUĞU 80 BİN 151 METRE OLACAK

Proje, deniz dibindeki basınç düzeyi borularla su aktarımını imkansız kıldığı için, özel bir teknikle inşa ediliyor. 80 bin 151 metre uzunluğundaki boru hattı, deniz deniz yüzeyinden 250 metre derinlikte kurulacak askılarla KKTC’ye su taşıyacak. Anamur-Dragon Çayı üzerinde inşası devam eden Alaköprü Barajı’ndan alınacak yıllık 75 milyon metreküp su, deniz altındaki boru hattı ile KKTC’de Girne yakınlarındaki inşa edilen Geçitköy Barajı’na (fotoğraftaki) aktarılacak. Proje Mart ayında bitecek.

DEPREM VE FIRTINAYA TEDBİR

Deniz altından su geçiş hattı güzergahı, boru başlangıç ve bitiş koordinatlarını korumak, deniz tabanındaki elverişsiz kısımlardan, dik eğimlerden ve heyelan bölgelerinden kaçınmak için mümkün olduğunca düz bir hat izlemek gibi önemli kıstaslar dikkate alınarak seçildi. Jeolojik araştırmalarla bölgedeki sismik aktivite incelendi ve deprem katalogları oluşturuldu. Denizin akıntı ve dalga rejimini belirleyebilmek için oşinografik araştırmalar yapılarak 12 aylık veri toplandı. Yüksek yoğunluklu polietilen boruların su altında deniz etkileri sebebiyle bozulmaya uğrayıp uğramadığını tespit etmek üzere tam ölçekli 11 adet boru ile deney yapılarak 6 aylık aralıklarla iki yıl boyunca ölçüm gerçekleştirildi. Son 30 yılın önemli fırtına kayıtları toplanarak bilgisayar üzerinde dalga modeli oluşturuldu. Oşinografik araştırmalar ile toplanan veriler kullanılarak model kalibre edildi.

SÜNME ÖMRÜ 1000 YIL

Yapılan deneyler neticesinde deniz altından KKTC’ye su taşıyacak sistemin yorulma ömrünün 125, sünme ömrünün ise 1000 yıldan fazla olduğu hesaplandı. Çalışmada ayrıca deniz altına yerleştirilecek borulara vericiler takılacak. Bu vericiler ve sensorlar sayesinde muhtemel hasarlar önceden tespit edilip müdahaleler zamanında yapılacak. Borularda sızıntı ihtimaline karşı tuzluluk sensorları sürekli işler durumda tutulacak.

KKTC’NİN 50 YILLIK SU İHTİYACINI KARŞILAYACAK

KKTC’ye aktarılacak yıllık 75 milyon metreküp suyun yarısı içme-kullanma, diğer yarısı da sulama suyu olarak değerlendirilecek. Projenin gerçekleşmesi ile halen yeraltı ve yüzey su kaynaklarının mahdut olması nedeniyle su sıkıntısı çekilen KKTC’de, 50 yıllık içme ve kullanma suyu ihtiyacı karşılanacak. Ayrıca 4 bin 824 hektarlık zirai alanda sulama yapılacak.